Birkman daarbuiten

In deze reeks leer je de Birkman-methode kennen. Daar waar het ertoe doet. In dit artikel deelt Susanne Kok haar ervaringen met de Birkman-methode. Als schoolleider weet zij maar al te goed wat de meerwaarde van een hecht team is. Benieuwd welke inzichten en opbrengsten de Birkman-methode haar team gaf? Lees snel verder. 

In het onderwijs draait het zeker niet alleen om les geven. Het gaat om zoveel meer. Dat valt of staat met een goede samenwerking. Maar wat als die samenwerking niet optimaal is? Voor Susanne, schoolleider in Dinteloord, was dit de uitdaging toen ze drieënhalf jaar geleden begon. Met een team dat ‘alles deed, maar nét niet helemaal goed’, ging ze op zoek naar een manier om structuur, begrip en plezier in het werk terug te brengen. 

De oplossing vond ze in de Birkman-methode, een instrument dat haar team hielp om individuele kwaliteiten en behoeften in kaart te brengen. 

Dit is Susanne

Susanne woont met haar man en twee tieners in Bergen op Zoom. Na 19 jaar in de kinderopvang maakte ze de overstap naar het schoolleiderschap. In haar rol combineert ze opvang en onderwijs onder één visie, waarbij ze inzet op een hecht team dat elkaar kent en leert van en mét elkaar. 

Wat is jouw visie op onderwijs? 

‘Onderwijs is zoveel meer dan lesgeven. We begeleiden kinderen in hun ontwikkeling. We geven ze normen en waarden mee. We leren ze samen te werken, om met elkaar om te gaan. Zo bereiden we kinderen voor op een gelukkige toekomst als sociaal mens.’ 

Hoe kwam je in aanraking met de Birkman-methode?

‘Onze stichting, LPS, bood het aan alle leidinggevenden aan. Ik was een jaar daarvoor gestart als schoolleider. In het onderwijs heb je veel te maken met een familiecultuur, waardoor elkaar aanspreken op zaken niet gebeurde. Ik hoorde letterlijk de woorden ‘wij zijn een net-niet school’, dat stak behoorlijk ja. Daar moest wat aan gedaan worden.’ 

Hoe introduceer je de Birkman-methode bij je collega’s?

‘Marcel (van der Loo, Birkman Nederland) gaf een presentatie aan ons team. Sommigen waren voorzichtig in het begin. Die dachten dat dit ‘weer een test’ was. Na een presentatie, waarin kennis en humor elkaar afwisselen, vulden alle collega’s de vragenlijst in en kregen ze hun Birkman-rapport. Tijdens een studie tweedaagse gingen we ermee aan de slag.’ 

Wat sprak je aan in de methode?

‘De resultaten laten niet alleen zien wie je bent, maar ook wat je nodig hebt en hoe je reageert onder stress. Dat maakt het heel praktisch. Iedereen kreeg een beter beeld van zichzelf én van elkaar.’

‘Het enthousiasme was vanaf het begin groot, omdat iedereen direct de meerwaarde zag.’ 

Hoe reageerde het team op de rapporten en training?

‘Heel positief. Marcel begeleidde de sessies op een open en humoristische manier. Mensen herkenden zichzelf in de rapporten en vonden het leuk om meer over hun collega’s te leren. Het heeft ertoe geleid dat wij het nog hebben over elkaars resultaten, het schept een band.’ 

Hoe hielp Birkman bij het verbeteren van samenwerking?

‘Het gaf ons een gedeelde taal. We hebben bijvoorbeeld twee collega’s die allebei directief zijn, maar slecht tegen directheid kunnen. Door de Birkman-methode begrijpen ze nu hoe ze beter met elkaar kunnen communiceren. En dat niet iedereen altijd met jou communiceert zoals jij verwacht.’ 

Deed dat nog iets met de sfeer binnen jullie team? 

‘Zeker, we organiseerden gesprekken waarin mensen aan de hand van hun rapport vertelden wat hen motiveert. Maar ook wat hen stress oplevert. Dat bracht zowel inzichten op als humor.’ 

 Weten ouders dat jullie werken met de Birkman-methode?

‘Ik heb een ouderpanel dat dient als klankbord. Zij merkten al snel dat de sfeer op school verbeterde. Leerkrachten zaten beter in hun vel, wat weer positief doorwerkt op de kinderen. Ouders waarderen dat enorm.’ 

Hoe hielp Birkman bij werkdruk?

‘Door inzicht te geven in wat mensen energie kost en wat hen energie geeft. Bijvoorbeeld administratie: voor de één ontspannend, voor de ander stressvol. Die verschillen begrijpen heeft veel frustratie weggenomen.’ en we kunnen beter de taken verdelen onder de mensen die er wel energie van krijgen. Medewerkers kiezen een aantal werkgroepen of taken waar ze energie van krijgen. Zo kan het ook zijn dat de ene collega in meer werkgroepen zit dan een ander. En dat is oke.’ 

Wat zijn de resultaten?

‘Een indrukwekkend resultaat. Het ziekteverzuim is gedaald naar 1,24%, ver onder het landelijke gemiddelde van 7%. Dat komt doordat collega’s nu beter weten hoe ze met elkaar en met hun werk moeten omgaan.’ 

Hoe zorg je voor nazorg na een Birkman-traject?

‘Dat is heel belangrijk. We bespreken de rapporten regelmatig tijdens studiedagen. Ook gebruiken we de zelfsturende training  ‘High Performance Teams’ om steeds verder te bouwen aan de samenwerking. Voor ons is de Birkman-methode geen tijdelijk project, maar een blijvend onderdeel van onze werkwijze. We grijpen er nog dagelijks naar terug. Zij het niet met wat humor, wat soms grappige situaties oplevert.’ 

‘Nieuwe collega’s voelen zich meteen thuis, omdat ze direct begrijpen hoe het team werkt.’ 

Hoe gebruik je de Birkman-methode bij nieuwe collega’s?

‘Iedere nieuwe medewerker vult de Birkman-vragenlijst in. ‘Daarna volgt er een individueel gesprek met een Birkman professional die hun persoonlijk rapport toelicht. Natuurlijk vragen we ze niet om letterlijk alle rapporten van collega’s te lezen, dat zou een werk worden! Wel leren ze tijdens vergaderingen de verschillende stijlen van collega’s kennen. Het helpt ze om snel onderdeel te worden van het team.’ 

Hoe heeft de methode jouw leiderschap veranderd?

‘Ik heb geleerd dat ik soms directiever mag zijn. Ik was vaak voorzichtig in mijn communicatie, maar mijn team bleek juist behoefte te hebben aan duidelijkheid. Dat inzicht heeft de manier waarop ik het team leidt echt versterkt.’ 

‘Dankzij Birkman voeren we nu echte gesprekken, in plaats van om problemen heen te draaien.’ 

Hoe ga je om met weerstand binnen het team?

‘In het begin vonden sommige mensen het spannend om open te zijn over hun rapporten. Maar de manier waarop Marcel het begeleidde, zorgde ervoor dat iedereen zich comfortabel voelde. Zo had hij een mooie oefening waarbij we op een rij mochten staan, op basis van hoe verlegen we onszelf vonden. Daar ontstonden mooie gesprekken!’ 

Hoe heeft de Birkman-methode de groepsdynamiek verbeterd?

‘We hebben meer begrip voor elkaars kwaliteiten en beperkingen. Daardoor is het makkelijker om samen beslissingen te nemen. Ook is er nu ruimte om te evalueren en te reflecteren, iets wat eerder – door de waan van de dag – toch wat oppervlakkig bleef.’

Wat zou je tegen andere scholen zeggen die willen starten met Birkman?

‘Gewoon doen! Het helpt je niet alleen om je team te versterken, maar ook om beter in te spelen op wat je medewerkers echt nodig hebben. En zie het niet als een eenmalig iets, maar pak er echt je voordeel mee. Het doet je hele organisatie goed.’ 

Van inzicht naar actie

Birkman biedt meer dan een rapport. Het is een instrument dat helpt om teams te versterken, werkdruk te verminderen en werkplezier te vergroten. Voor Susanne’s school heeft het geleid tot betere samenwerking, een verbeterde sfeer en concrete resultaten zoals een lager ziekteverzuim. En dat wordt niet alleen opgemerkt door het team, maar ook door de ouders en kinderen.

Ontdek hoe de Birkman-methode ook jouw team kan versterken 

Neem contact met ons op! We vertellen je graag meer.

Gen Z-werknemers hebben meer zelfvertrouwen, zijn divers en technisch onderlegd en worden gedreven door passie en een doel. Momenteel vertegenwoordigt Gen Z ongeveer 30% van de totale wereldbevolking, volgens gegevens van het World Economic Forum, en tegen 2025 zal de generatie naar verwachting 27% van de totale beroepsbevolking uitmaken.

Wanneer je behoeften niet vervuld zijn, zullen je reacties op je werk en in sociale omgevingen waarschijnlijk minder productief zijn, en eerder leiden tot conflicten.

Ben je benieuwd naar het verschil in mindset op het werk – en hoe deze te benutten? Vraag je je af hoe het toch elke keer weer kan dat iedereen met een ander idee de vergadering uitloopt? En ben je benieuwd naar het effect van ambiguïteit (dubbelzinnigheid) in e-mails? Lees dan nog even door, want je staat op het punt om erachter te komen.  Het heeft namelijk alles te maken met je mindset op het werk. En met je percepties. 

De Birkman Methode is gebaseerd op percepties. Percepties zijn de ‘bril’ waardoor we de wereld bekijken. Het is ons unieke referentiekader en ons wereldbeeld. En vaak is het zo, dat onze percepties van elkaar verschillen, omdat we de wereld nu eenmaal allemaal anders ‘zien’. Dat heeft te maken met waar onze percepties vandaan komen: uit ons verleden en uit ons onderbewustzijn. 

De markt wordt overspoeld met persoonlijkheidstesten. Je weet wel, van die testen waarbij je een vragenlijst invult en die je dan vertellen wat voor type je bent, welke kleur bij je past en/of wat voor totemdier je hebt. En juíst voor die praktijken blijken we uiterst gevoelig te zijn: we horen nu eenmaal graag bij een bepaalde groep. Hoe zeldzamer de groep is, waar we denken toe te behoren (oftewel de menstypes, de kleuren en/of de totemdieren die ons toegeschreven worden), hoe specialer we ons voelen.